Val Thorens is door wintersporters al 7x uitgeroepen tot het beste skigebied ter wereld. Bovendien heeft Val Thorens het hoogste skigebied en langste skiseizoen van alle Europese skigebieden. Geen betere plek dus om te ontdekken hoe je skipistes optimaal moet prepareren dan in Val Thorens.
Als eerste de piste op
Elke wintersporter weet: als je ‘s ochtends als eerste de piste op kunt, is er niets heerlijker dan over die prachtige, mooi harde bultloze pistes met hun ribfluwelen ribbels te skiën. Dat moment van gelukzaligheid beleef je alleen ‘s ochtends vroeg, want na een paar uur doemen vaak de eerste sneeuwbulten op, op plaatsen waar iedereen dezelfde bochtjes draait. Wat is het geheim van de perfect geprepareerde piste?
Om het antwoord op die vraag te achterhalen stappen we in bij pistenbully chauffeur Quentin Glath. Hij vormt met 29 mannen en 1 vrouw het team pistenpreparateurs dat de 150 kilometer pisten van skigebied Val Thorens en Orelle elke avond en nacht weer in topvorm brengt. En dat is nodig ook, want gemiddeld verplaatst een skier duizend kilo sneeuw per dag. Die sneeuw moet allemaal weer netjes teruggeschoven en aangestampt worden. Daarvoor heeft Val Thorens 14 pistenbully’s, ‘dammeuses’ op z’n Frans, rondrijden in haar gedeelte van het grote 600 kilometer skipisten tellende skigebied Les Trois Vallées.
Rijden met een pistenbully
Het rijden met een pistenbully op zich is niet zo moeilijk. Je bedient de 500.000 euro kostende machine met een joystick die je ook best een tijde los kunt laten. “Het is makkelijker dan auto rijden”, zegt Quentin. De rupsbanden worden met de joystick links van de bestuurder bediend. De joystick rechts is voor bediening van de grote sneeuwschuiver voorop. De cabine is behaaglijk warm en van alle gemakken voorzien inclusief apparatuur om met collega’s elders in het gebied te communiceren. Plotseling vist Quentin zijn telefoon uit zijn broekzak. “Oh, mijn moeder belt.”
Quentin is het levende bewijs dat niet elke dammeur in de wegenbouw werkt, of in de zomer een buldozer of trekker bestuurt. De afgelopen jaren maakte hij beaufortkazen. In de winter is hij min of meer fulltime pistenpreparateur. Het lange winterseizoen in Val Thorens, dat van medio november tot begin mei loopt, maakt het voor pistenbullybestuurders lastig om het prepareren van de pistes te combineren met een reguliere baan overdag. Deze zomer wil hij aan de slag als timmerman.
Hoe prepareer je de perfecte piste?
Hoe je een goede piste prepareert? Daar kan de ervaren pistenbullybestuurder kort en krachtig over zijn: “Dat is een samenspel van mensen die vroeg in het seizoen voor de eerste sneeuwlaag zorgen en de preparateurs.” Als er eenmaal en goede basislaag ligt, kan die voor een heel seizoen aan skiplezier zoegen, zelfs als er de rest van de winter weinig sneeuw bij valt.
Skipistes ingemeten
Toch is het prepareren van de pistes in de afgelopen jaren wel sterk veranderd. Het hele skigebied van Val Thorens is in de zomer met fijngevoelige meetapparatuur en gps ingemeten, zodat letterlijk elke rots, elke steen en elke hellingsgraad van de pistes in de computer zit. Dat gebeurt overigens in meer skigebieden. Als er in de winter een paar meter sneeuw ligt, kan de ‘dammeur’ via een beeldscherm in de cabine van de pistenbully precies zien hoeveel sneeuw er onder zijn machine ligt en waar eventueel nog een beetje bijgeschoven moet worden. Ook ankerpunten waar pistenbully’s zich met aan anderhalve kilometer lange kabels aan vast kunnen maken, staan exact op het scherm aangegeven.
Het systeem is zo betrouwbaar dat de pistenpreparateurs tijdens een sneeuwstorm, waarin ze geen hand voor ogen zien, puur en alleen op hun beeldscherm rijden en niet eens naar buiten kijken. Ook onder die omstandigheden moet er immers perfect geprepareerd worden.
Het GPS-systeem zorgt niet alleen voor een gelijkmatiger verdeling van de sneeuw en dus een betere kwaliteit van de pistes. Maar het zorgt er ook voor dat de pistenmachines minder vaak heen en weer hoeven te rijden. Dat spaart tijd, brandstof en dus geld. Bekijk de webcams in Val Thorens om te zien welke pistes er geprepareerd worden.
Pistes prepareren in ploegendienst
De 29 mannen en 1 vrouw die samen de pistes in Val Thorens prepareren, werken in ploegen. Eerst werken ze vier dagen in de ochtend vanaf een uur of 4 tot de pistes klaar zijn. Dan zijn ze twee dagen vrij en dan hebben ze weer vier dagen avond- en nachtdienst. Op die manier zijn er continu drie ploegen van 10 dammeurs ingeroosterd. Vijf monteurs zijn overdag, als de machines niet gebruikt worden, in de weer om reparaties en onderhoud te verrichten. Hoewel de sterke machines het zwaar te verduren krijgen, blijven de meeste problemen beperkt tot storingen in de elektronica.
Altijd nieuwe pistenmachines in Val Thorens
Vanwege het lange skiseizoen maken de machines 1000 tot 1500 uren per seizoen. Daarom worden ze na 4 jaar al afgeschreven. In kleinere skigebieden gaan ze tien jaar mee, maar hier in Val Thorens zijn ze 14 uur per etmaal in bedrijf. “We zijn bevoorrecht”, vindt Quentin. “We kunnen daardoor altijd met nieuw materiaal werken.”
De pistenmachimes worden ook ingezet als er lawines zijn geweest, bijvoorbeeld om medische ondersteuning te geven. Eén van de pistenmachines heeft een extra grote cabine waar 15 mensen in vervoerd kunnen worden.
De pistenpreparateurs worden door hun chef op kantoor via grote monitoren inde gaten gehouden, zodat hij precies weet waar z’n mensen uithangen, wat ze al gedaan hebben en waar ze stil staan. Dat weerhoudt Quentin er niet zijn reusachtige machine even voor de deur te parkeren van Les Chalets de Val Thorens. Hij sprint snel naar binnen om een openstaande rekening voldoen. Het ook bij Nederlanders populaire Les Chalets de Val Thorens ligt strategisch gelegen aan een van de laatste dalpistes vlak voor het dorp. Je kunt hier heerlijk de dag afsluiten alvorens je je via het laatste brede makkelijke rechte stuk naar het dorp skiet.
Pistes prepareren volgens schema
Onderweg naar boven, naar de top van de Tete Ronde-piste, moet onze pistenbully af en toe aan de kant voor groepen sneeuwscooters die de pistes doorkruisen voor een avondrit. Ondertussen legt Quentin uit dat de pistes geprepareerd worden volgens een bepaald schema. Groene en blauwe pistes, die veel door beginners en skiklasjes worden gebruikt, worden dagelijks onderhouden. Rode pistes waar meer ervaren skiers op afdalen, krijgen om de dag een opknapbeurt. Zwarte pistes worden alleen geprepareerd als dat nodig is.
Pistes prepareren: sneeuw schuiven, hakselen en aanschuiven
We zijn aangekomen bovenaan de Tete Ronde, waar ook het bergstation van de Péclet-gondel en het pistenrestaurant Les Aiguilles de Péclet liggen. Dit is een van de hoogst gelegen restaurants in Val Thorens. Iets onder de top ligt ook het beginpunt van de Cosojet rodelbaan. Deze ruim 6 kilometer lange rodelbaan is de langste van Frankrijk. En nu kan het eigenlijke pisten prepareren beginnen.
De grote, draaibare sneeuwschuiver aan de voorkant van de pistenbully zorgt er voor dat de sneeuwbulten afgevlakt worden. De grote frees achterop maakt 70000 toeren per minuut, waardoor zelfs van de hardste ijsblokjes gehakt gemaakt wordt. Het gele tapijt zoals het scherm achter de frees heet, zorgt voor die mooie ribbels die zo kenmerkend zijn voor vers geprepareerde pistes. Dankzij die ribbels kan de kou beter met de sneeuw in contact komen. De anderhalve kilometer lange lierkabel, die pistenmachines op steile hellingen gebruiken, kan vanavond opgerold blijven. Anders dan veel wintersporters denken is die kabel een hulpmiddel. Het is niet zo dat een pistenbully de berg af dondert als de kabel zou breken.
Quentin rijdt eerst aan de linkerkant van de blauwe Tete Ronde-piste een stuk naar beneden. Ongeveer ter hoogte van de rots waaraan de piste haar naam te danken heeft, keert hij om en rijden we aan de andere kant van de piste weer naar boven. Daarna gaat het nog een paar keer naar boven en naar beneden. De zon schijnt zo laat in het skiseizoen nog mooi op de bergtoppen. We stappen even uit om van de stilte van de verlaten bergen te genieten.
Minder sneeuwval tijdens de winter
Het goed en efficiënt prepareren van pistes wordt alleen maar belangrijker nu het klimaat verandert. Val Thorens ligt op 2300 meter, maar zelfs op de toppen die boven de 3000 meter liggen zien ze veranderingen in de sneeuwval en temperatuur. Als iemand die vrijwel dagelijks in de bergen komt, heeft Quentin de winters zien veranderen. Twintig jaar geleden viel er in een heel winterseizoen zo’n 15 meter sneeuw. De laatste jaren is dat nog zo’n zeven meter. Dat komt deels door droge winters, maar ook klimaatverandering speelt een rol. “In 2017 was het een hele maand lang nog -15 graden. Deze winter was het in januari en februari droog en we hadden weinig dagen waarop de temperatuur in het dorp de hele dag onder het vriespunt lag.” Naar zijn persoonlijke inschatting worden nu 1 of 2 goede winters afgewisseld worden door drie of vier slechte jaren. Maar dankzij de hoge ligging van Val Thorens blijven de sneeuwomstandigheden hier altijd nog vele malen beter dan in laaggelegen skigebieden.
De volgende dag, als ik een toertocht met een skileraar door het skigebied van Val Thorens en Orelle gemaakt heb, komen we eind van de middag voor de laatste afdaling uit op de Tete Ronde. Met een onverwacht gevoel van tevredenheid constateer ik dat de piste er nog steeds prima bij ligt. Hier en daar zijn zelfs nog de ongerepte ribbels te zien. Job well done, denk ik, terwijl we aan de laatste afdaling van de dag beginnen.
Zelf meerijden met een pistenbully in Val Thorens
Wil jij ook wel een keer meerijden met een pistenbully in Val Thorens? Reserveren kan bij het Verkeersbureau van Val Thorens aan het Place de Caron (bovenaan de Castor en Pollux-tapijtlift) of online. Chalet de Marine en Chalet du Thorens bieden arrangementen aan waarbij je wordt opgehaald met een pistenbully met een cabine waar 10 tot 12 passagiers in kunnen. En neem maar van een ervaringsdeskundige aan dat het heel gaaf is als je door zo’n monster voor de deur van je hotel wordt afgezet.
Lees ook:
Le Board Val Thorens: nieuw centrum voor sport, wellness, indoorfun en congressen in Val Thorens
Mis geen enkel bericht. Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief of volg ons op Facebook en Instagram.